İqdisadiyyat

Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski Yaponiyada keçiriləcək G7 sammitində şəxsən iştirak edəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Blumberq” məlumat yayıb. Qeyd edək ki, sammit 19-21 may tarixlərində Yaponiyanın Xirosima şəhərində keçiriləcək.

17 şirkətin İrandan Azərbaycana bibər və kivi idxalına müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq olunub. Bu barədə Sozcu.az-a Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyindən (AQTA) məlumat verilib. Belə ki, AQTA tərəfindən İran İslam Respublikasından idxal olunan bibər və kivi məhsullarına fitosanitar baxış keçirilib. Baxış zamanı götürülən nümunələr Agentliyin tabeliyindəki Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq laboratoriyasına təqdim edilib. Aparılan ekspertizanın nəticələrinə əsasən, İrandan bu ölkənin şirkətləri tərəfindən respublikamıza idxal olunan bibər məhsulunun 19 partiyasında karantin tətbiq edilən zərərli orqanizm - “Qonur qırışıqlıq virusu” aşkarlanıb. Həmin məhsul partiyasından 10-u “Rasol Soleymanpour”, 4-ü “Amanj Sahragard”, 2-si “Avoid Sarmayeh Asia Co”, 1-i “Bazargani Diba Mehr Daryan”, 1-i Farhad Tejarat Ramin” və 1-i “Sarah Jabaroti” şirkətinə aiddir. Bundan əlavə, İran şirkətləri tərəfindən respublikamıza gətirilən kivi məhsulunun 34 partiyasında karantin tətbiq olunan zərərli orqanizm - “Tut qalxanlı yastıcası” aşkarlanıb. Zərərverici aşkar edilən məhsul partiyalarından 6-sı “Sarah Jabaroti”, 5-i “Ramin Cheraghi”, 4-ü “Bahram Gostar Aras Shargh” 3-ü “Sayed Ali Akbar Abul Maali” və 3-ü “Avoid Sarmayeh Asia Co” şirkətinə aiddir. Digər 13 ixracatçı şirkətin hər birində isə 1 uyğunsuzluq halı müəyyən olunub AQTA bildirir ki, aşkarlanan hallarla əlaqədar Agentlik tərəfindən İranın Milli Bitki Mühafizəsi Təşkilatına bildirişlər (notifikasiyalar) göndərilib və baş verən uyğunsuzluqların araşdırılaraq nəticəsi barədə məlumat verilməsi istənilib: “Buna baxmayaraq, təəssüflə qeyd edirik ki, uyğunsuzluqların aşkarlanması halları davam etməkdədir. Qeyd olunan şirkətlərlə yanaşı, Azərbaycan idxalçılarından “Dry Fruits” MMC, “Frukt İs” MMC, “Ballı Store N” MMC və “South potato” MMC tərəfindən İrandan ölkəmizə idxal edilən bibər məhsullarından götürülən nümunələrdə “Qonur qırışıqlıq virusu”, “Amotrade” MMC, “Narnumru” MMC, “Fadak-1974” MMC, “Freere Fructe” MMC, “Senergy Az” MMC və “South potato” MMC tərəfindən gətirilən kivi məhsulunda isə dəfələrlə “Tut qalxanlı yastıcası” aşkarlanıb. Qeyd olunan subyektlərin idxal etdiyi zərərli orqanizmlə sirayətlənmiş məhsullarla bağlı zəruri fitosanitar tədbirlər görülsə də, gətirilən növbəti məhsul partiyalarında zərərli orqanizmlərin sirayətlənməsi halları təkrarlanıb. Aşkarlanan hallarla bağlı 2023-cü il 17 may tarixindən Agentlik tərəfindən İranın yuxarıda adları qeyd olunan 9, Azərbaycanın isə 8 şirkətinin bibər və kivi məhsullarını respublikamıza idxal etməsinə müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq olunub”. AQTA bitki və bitkiçilik məhsullarında zərərli orqanizmlərin kütləvi yayılmasının qarşısının alınması və əhalinin sağlamlığının qorunmasına yönəldilmiş fitosanitar nəzarət tədbirlərini davam etdirir.

Dünya birjalarında neft qiymətləri yenidən bahalaşıb. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 76,67 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 72,54 dollara təklif edilir.

“Mərkəzi Bankın 16 may tarixli qərarı ilə daha bir bank – “Günay Bank” ASC bağlandı. Mərkəzi Bank əsas kimi “Banklar haqqında” Qanununun 16.1.6-cı, 16.1.7-ci, 16.1.9-cu və 61.1-ci maddələrinə istinad edərək Bankın məcmu kapitalının miqdarının banklar üçün müəyyən edilmiş minimum miqdarından az olmasını, məcmu kapitalının adekvatlıq əmsalının 3 faizdən az olmasını, habelə cari fəaliyyətini etibarlı və prudensial qaydada həyata keçirmədiyini göstərib”. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu ekspert Samir Əliyev deyib. Ekspert xatırladıb ki, “Günay Bank” ASC 1992-ci ildə yaradılıb: “Bankın sahibləri Mahmud Məmmədov və Yeganə Şirinovadır. Mərkəzi Bank açıqlamasında qeyd edib ki,  “Günay Bank” ASC-nin ölkənin bank sisteminin aktivlərində xüsusi çəkisi 0,6%, kredit portfelində 1%, sektorun öhdəliklərində isə cəmi 0,5% təşkil edir. 2023-cü ilin I rübünün sonuna Bank üzrə sığortalanmış (kompensasiya olunan) əmanətlər 38,5 mln. manat təşkil edir. Bankın əmanətçilərinin say etibarı ilə 99,9%-nin əmanətləri kompensasiya olunacaqdır.  Bankın fəaliyyət göstərdikləri filialların sayı 10, şöbələrin və valyuta mübadilə məntəqələrinin sayı isə 4 olub. “Günay Bank” ASC-nin bağlanması xəbəri bank sektorunun maliyyə dayanıqlığı və maliyyə sabitliyinə təhlükə yaratmayacaq. Bununla da ölkədə fəaliyyət göstərən bankların sayı 24-ə düşdü”. “Qısaca qeyd edim ki, proses bununla dayanmayacaq. Bir neçə bank var ki, onların bağlanmaq ehtimalı yüksəkdir. Bu, həm də ölkədə aparılan bank siyasətinin tərkib hissəsidir. Bu siyasət də ondan ibarətdir ki, neft pullarının azalması fonunda Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün mövcud bank sayı çoxdur. Son 10 ildə bankların sayı 45-dən 24-ə endirilib. Yaxın illərdə onların sayı 20-dən də aşağı düşəcək.  Bunun həm də dünyada blokçeyn texnologiyasının tətbiqi fonunda müşahidə edilən bankların sayının azaldılması tendensiyası da tələb edir” -  S.Əliyev əlavə edib.

Dünya birjalarında neft qiymətləri ucuzlaşıb. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 74,93 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 70,85 dollara təklif edilir.

Bu gündən etibarən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin Gürcüstan hissəsi qeyri-müəyyən müddətə bağlanıb. Sozcu.az “APA-Economics”ə istinadla xəbər verir ki, dəmir yolunun Gürcüstan hissəsinin bağlanmasının səbəbi - baş podratçı tərəfindən sahənin tikinti tempinin sürətləndirilməsi və layihənin qısa müddətdə başa çatdırılmasıdır. Dəmir yolu xəttinin tikintisinə 2008-ci ildə başlanılıb. Dəmir yolu rəsmən istifadəyə verilməsə də, 2017-ci il oktyabrın 30-dan yükdaşımaları sınaq rejimində həyata keçirilir. Gürcüstan ərazisində işlərin təxminən 86%-i yerinə yetirilib. Vurğulanır ki, ötən ilin dekabrında Gürcüstanın baş naziri İrakli Qaribaşvili bu il layihəyə əlavə olaraq 100 mln. dollar sərmayə qoyulacağını və onun təntənəli açılışının 2024-cü ildə baş tutacağını bildirmişdi.

Avrozonada və ABŞ-da iqtisadi göstəricilərin açıqlanması ərəfəsində dünya bazarında neftin qiyməti artıb. “Brent” markalı neftin iyul füçersləri 0,45 % bahalaşaraq 75,56 ABŞ dollarına satılıb. WTI neftinin iyun füçerslərinin qiyməti isə 0,44 % artaraq 1 bareli 71,42 ABŞ dolları təşkil edib. Neft bazarı qiymətlərə təsir edə biləcək bir sıra iqtisadi göstəricilərin açıqlanmasını gözləyir. Belə ki, bu gün “Eurostat” Avrozonada I rüb üzrə ÜDM-in həcmi ilə bağlı proqnozunu dərc edəcək. Bundan başqa, bu gün ABŞ-da aprel ayı üzrə sənaye istehsalı ilə bağlı məlumatlar açıqlanacaq. Analitiklər göstəricinin əvvəlki ayla müqayisədə dəyişməyəcəyini proqnozlaşdırırlar. 

Dünya birjalarında neft qiymətləri ucuzlaşmaqda davam edir. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 73,52 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 69,44 dollara təklif edilir.

Dünya birjalarında neft qiymətləri ucuzlaşmaqda davam edir. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 74,17 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 70,04 dollara təklif edilir.

Dünya birjalarında neft qiymətləri ucuzlaşıb. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 74,60 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 70,58 dollara təklif edilir.

Dünya birjalarında neft qiymətləri bahalaşıb. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 76,55 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 72,74 dollara təklif edilir.

“Hazırda mövsüm məhsulları alça, çiyələk, xiyar, pomidordur. Yalnız alça, təzə kartof, soğan mövsüm məhsullarıdır. Lakin mövsüm məhsullarında müəyyən qədər ucuzlaşma gedir. Amma kənd təsərrüfatı məhsullarının kütləvi şəkildə yetişməyə başlamasına hələ 1 aydan çox vaxt var”.  Bu sözləri Yenisabah.az-a açıqlamasında iqtisadi ekspert Akif Nəsirli deyib. O, mövsüm məhsulllarındakı ucuzlaşmanın bu il müşahidə olunmamasının səbəblərindən söz açıb: “Məsələn, xiyar çöl şəraitində mayın sonunda yetişə bilər. Yaxud digər meyvələr - ərik, gilas, albalı və s. açıq şəkildə kütləvi şəraitdə yetişir. O zaman ucuzlaşma müşahidə olunacaq. Yəni mövsüm məhsulları kütləvi şəkildə bazara çıxdıqca, onların qiyməti ucuzlaşacaq. Amma bu ucuzlaşma heç də keçənilki formada olmayacaq. Biz bazara diqqət yetirsək, görərik ki, heç nə keçənilki qiymətlər kimi deyil. Yəni qiymətlər hazırda keçən ilə nisbətən 2 dəfə bahadır. Elə məhsullar var ki, 50%, eləsi də var ki, 100% bahalaşıb”.  İqtisadçıya görə, bazardakı məhsul nomenklaturasının qiymətləri ötən ilə nisbətən bahalaşdığına görə, bu il kənd təsərrüfatı məhsulları keçənilki səviyyəyə qədər ucuzlaşmayacaq: “Məsələn, ötən il qarpızın kilosunu 30 qəpiyə alırdıqsa, bu il bu qiymətin olacağına inanmıram, hətta ən azı 50-60 qəpiyə alacağıq. Yəni bütün qiymətlər bahalaşıb deyə, kənd təsərrüfatı məhsullarının ötən ilə nisbətən bahalaşması təbii haldır.  Lakin mövsüm məhsullarının kütləvi yetişməsinə hələ var. Ona görə də hazırda hələ ki ciddi bir ucuzlaşma müşahidə etmirik. İstixanalar da ötən illərə nisbətən indi daha çox inhisarlaşıb. Onun üçün də istixana məhsulları nə qədər bol olsa da, bir əldə cəmləşib deyə qiymət diktə edir”.  “Məsələn, 1 həftə bundan əvvəl bazarda pomidorun qiyməti 5 manata qədər bahalaşmışdı. Həmin vaxt öyrəndim ki, Rusiyanın şəhərlərində Azərbaycan pomidoru 2 manatdır. Yəni biz Azərbaycan pomidorunu Sankt-Peterburqda 2 manata sata biliriksə, Azərbaycanda bunu 80 qəpik-1 manata sata bilərik. Sadəcə daxildəki istixanalar inhisarlaşdığına görə bazara qiymət diktə edir”, - o, yekunlaşdırıb.