Aktual

Qəbələ Rayon Polis Şöbəsinin əməkdaşları tərəfindən narkotik tərkibli bitkilərin kultivasiyasına qarşı əməliyyat keçirilib. DİN-in Mətbuat Xidmətinin Şəki regional qrupundan Sozcu.az-a bildirilib ki, tədbirlərlə 50 yaşlı Nəcəf Alxasov saxlanılıb. Ona məxsus fındıq bağında kultivasiya edərək yetişdirdiyi 107 ədəd çətənə bitkisi aşkar olunub. N.Alxasov çətənə kollarını satış məqsədilə əkdiyini bildirib. Faktla bağlı cinayət işi başlanılıb, təqsirləndirilən şəxs barəsində məhkəmənin qərarı ilə həbs qətimkan tədbiri seçilib. İstintaq tədbirləri davam etdirilir.

Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Niderland hökumətinin rəhbəri vəzifəsini icra edən Dik Shoof ilə telefon əlaqəsi saxlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, Ukrayna dövlət başçısı bu barədə rəsmi məlumatı “X” sosial şəbəkəsində paylaşıb. Zelenskinin sözlərinə görə, söhbət zamanı əsas müzakirə mövzusu Rusiya ilə bağlı vəziyyət olub. O bildirib ki, Moskva sülhə maraq göstərmir və mövcud durumu dəyişmək üçün beynəlxalq səviyyədə daha güclü təzyiqə ehtiyac var. Prezident həmçinin ən yüksək səviyyəli görüşlərin vacibliyini vurğulayıb.  Danışıqda Ukraynanın təhlükəsizlik təminatları məsələsi də gündəmə gətirilib. Zelenski qeyd edib ki, hazırda Kiyev ABŞ və Avropa tərəfdaşları ilə birlikdə bu istiqamətdə konkret mexanizmlər hazırlayır və yaxın günlərdə onların yekunlaşdırılması gözlənilir. “Biz Niderlandın bu prosesdə necə daha fəal iştirak edə biləcəyini və ölkəmizin müdafiəsinə əlavə dəstək verə biləcəyini müzakirə etdik”, – deyə Zelenski açıqlamasında bildirib. Prezident əlavə edib ki, tərəflər Ukraynanın müdafiə sənayesinə sərmayələr, birgə layihələrin reallaşdırılması və yaxın vaxtlarda baş tutacaq yeni görüşlər barədə də fikir mübadiləsi aparıblar./Musavat.com

Ukrayna Hərbi Dəniz Qüvvələri işğal altındakı Sevastopoldakı “Xersones” aerodromunda Rusiyanın “Forpost” və “Mohajer-6” PUA-ları üçün bazasını məhv edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Hərbi Dəniz Qüvvələrindən məlumat verilib. Məlumata görə, zərbələr nəticəsində 3 ədəd “Mühacir-6” və 2 ədəd “Forpost” PUA-ları məhv edilib. Bildirilib ki, bu PUA-lar Qara dəniz üzərində kəşfiyyat aparmaq üçün nəzərdə tutulurdu.

Trampın Ukraynadakı sülh səyləri dörd gündə dalana dirənib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Voll Strit Jurnal” yazıb. “Trampın sülh razılaşması əldə etmək üçün Vladimir Putin və Vladimir Zelenski ilə görüşmək ümidləri puça çıxdı. Onun Putin və Zelenskini müharibəni bitirməyi müzakirə etmək üçün görüşməyə çağıran ehtiyat planı da baş tutmayıb”, - məlumatda qeyd olunub. Nəşr yazır ki, ABŞ və Avropa rəsmiləri hələ də sülhməramlı qüvvələrin tərkibi ilə bağlı danışıqlar aparır, lakin bu ideya Kreml tərəfindən tez bir zamanda rədd edildi və Trampın ABŞ-ın hərbi iştirakının həcmini müəyyən etmək istəyi ilə bağlı suallar doğurdu: “Planlarının əksəriyyəti hələ də yerinə yetirilmədiyi bir vaxtda Tramp son 7 ayda onu narahat edən qeyri-müəyyənliklə üzləşir – o, Putinə nə qədər təzyiq göstərməyə və Zelenskini dəstəkləməkdə nə qədər irəli getməyə hazırdır?”

"Azərbaycan Tibb Universitetində (ATU) təhsil haqlarının fantastik səviyyədə yüksəldilməsi ağlasığmazdır. Necə olur ki, tibb bacısı ixtisasının ödənişi 5 min manatdır?" Bu sözləri "Yeni Sabah"a təhsil eksperti Etibar Əliyev deyib. O vurğulayıb ki, Azərbaycan təhsil sistemi ölkə müstəqillik qazandıqdan indiyə qədər irəliləyişlər əldə edilməyib:  “Heç bir ölkənin ali təhsil sistemi ayrıca ada kimi fəaliyyət göstərmir. Təcrübələr öyrənilir, professor-müəllim mübadiləsi həyata keçirilir. Yəni ali təhsil ölkədə insan kapitalına məsuldur. Özəl ali təhsil müəssisələri yarananda güman edirdik ki, bu sahədə dövlət universitetləri ilə rəqabət olacaq. Bu baş vermədi. Yəni özəl universitetlər özəl mülkiyyət kimi idarə olundu. Doğrudur, onları ayrı-ayrı fərdlər açır, amma dövlət ali məktəblərində, xüsusən, köhnə universitetlərdə inkişaf meyilləri demək olar ki, hiss olunmur. Təhsil haqlarına gəlincə, bütün dünyada çalışırlar ki, təhsili pulsuz olsun. Yetərincə nümunə var. Hətta elə ölkələr var ki, təhsil haqları çox yüksəkdir, amma onu universitet, xeyriyyə fondları ödəyir. Söhbət istedadın itməsindən, yoxa çıxmasından gedir”.  Etibar Əliyev qeyd edib ki, Azərbaycan Tibb Universitetində təhsil haqlarının fantastik səviyyəyə çatdırılması ağlasığmazdır: “Necə olur ki, tibb bacısı ixtisasının ödənişi 5 min manatdır? Dövlət sifarişi ilə təhsilin qiyməti ödənişli təhsilin qiymətindən bahadır - 9 min manat. Yəni dövlət 1 tələbəyə 9 min manat ödəyir. Ödənişli əsaslarla təhsil alan şəxs isə 6 min 500 manat ödəyir. Yəni dövlətdən 2500 manat daha çox vəsait qoparırlar. Heç bir keyfiyyət dəyişikliyi olmadığı halda, ödənişlər niyə artırılmalıdır? Bunu klinikalara, xəstəxanalara gedən hər kəs görür. Vəsait çox böyükdür, bunun müqabilində mütəxəssis hazırlığı zəif!  Digər ali məktəblərdə də təhsil haqlarını qaldırıblar, amma bu addım ixtisas seçimi ərəfəsində olmamalı idi. Bu əsaslandırılmalıdır: Universitetin güzəşti varmı? Yataqxana şəraiti, tələbələrin qidalanması necədir? Bunlar hamısı izah olunmalıdır. 20 ildir ki, bütün elm sahələri üzrə alim yetişdirməkdə problemlər var. Bunu hamı bilir. Əksər dissertasiyalar başqalar plagiatdır. Belə “alim” adı alanlar, tədris prosesini necə keyfiyyətli həyata keçirə bilərlər?!” Xatırladaq ki, yeni tədris ili üçün Azərbaycan Tibb Universitetində “Tibb” ixtisasının illik təhsilhaqqı artırılıb. Nazirlər Kabinetinin qərarına əsasən, “Tibb” ixtisası üçün 6500 manat, “Stomatologiya” ixtisası üçün 6000 manat, “Əczaçılıq”, “Fizioterapiya”, “İctimai səhiyyə” və “Tibb bacısı” ixtisasları üçün isə 5000 manat olaraq dəyişdirilib.

ABŞ və NATO artıq Ukrayna üçün təhlükəsizlik təminatları hazırlayır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Röyters” məlumat yayıb. Məlumata görə, Avropa qoşunlarının Ukrayna ərazisinə milli bayraqları altında, lakin ABŞ komandanlığı altında yerləşdirilməsi nəzərdə tutulur. Amma ABŞ qoşunları Ukraynaya göndərilməyəcək. Bundan başqa, ABŞ Ukraynanı əlavə hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə təmin edə və ya hətta qırıcılarından istifadə edərək hava sahəsini bağlaya bilər.

NATO-nun növbəti sammiti 2026-cı il iyulun 7-8-də Ankarada keçiriləcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə NATO Baş katibi Mark Rutte deyib. “İyulun 7-8-də Ankarada NATO sammitinə ev sahibliyi etdiyi üçün Türkiyəyə təşəkkür etmək istəyirəm”, - baş katib bildirib. Rutte qeyd edib ki, NATO liderləri Ankarada bugünkü çağırışlara cavab hazırlamağa davam edəcəklər. Qeyd edək ki, Türkiyə son 20 ildə ikinci dəfə alyans sammitinə ev sahibliyi edəcək, bundan əvvəlki sammit 2004-cü ildə İstanbulda olmuşdu.

Avqustun 4-dən 17-dək Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin və “Azov” qvardiyasının hissə və bölmələrinin birgə tədbirləri nəticəsində Donetsk vilayətində Qruzkoye, Rubejnoye, Novovodyanoe, Petrovka, Vesyoloye, Zolotoy Kolodeç yaşayış məntəqələri azad edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata görə, əməliyyatlar nəticəsində rus ordusunun 984 hərbçisi məhv edilib, 355 nəgər yaralanıb, 37 nəfəri isə əsir götürülüb: “Bu müddət ərzində düşmənin 11 tankı, 8 zirehli maşını, 112 ədəd müxtəlif avtomobil və texniki vasitəsi, 1 ədəd RYAS, 22 top və 106 ədəd müxtəlif tipli PUA-sı məhv edilib”.

Ötən il Azərbaycanda 549 körpə ölü doğulub. Sozcu.az Report-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə “Azərbaycanda uşaqlar” adlı statistik məcmuədə bildirilib. Keçən il perinatal dövrdə (dölün bətndaxili həyatının 22-ci tam həftəsindən başlayır) ölənlərin sayı 1 319 döl təşkil edib. Bundan başqa, həmin müddətdə 2 519 uşaq ölümü qeydə alınıb. Onlardan 1 449-u oğlan, 1070-i isə qızdır. 7 günədək ömür sürən körpə sayı 770-dir. Həmçinin ölkədə ötən il üzrə 1 420 bir yaşadək körpə ölümü baş verib və bunun 751-i şəhər, 669-u isə kənd yerlərində qeydə alınıb. Beş yaşadək ölən uşaqların sayı 1 745 olub ki, bunun da 981-i oğlan, 764-ü qızdır. Eyni zamanda ötən il Azərbaycanda 29 ana ölümü faktı qeydə alınıb. Bu göstərici hamiləlik, doğuş və zahılıq dövründə ölən anaları əhatə edib. Məlumat üçün bildirək ki, 2023-cü ildə perinatal dövrdə ölənlərin sayı 1 837, körpə ölümü 2039, ana ölümlərinin sayı isə 33 olub.

Fövqəladə Hallar Nazirliyi (FHN) səlahiyyətləri çərçivəsində ölkədə, o cümlədən işğaldan azad olunmuş ərazilərdə vətəndaşların yanğın təhlükəsizliyi ilə bağlı maarifləndirilməsi işini davam etdirir. Sozcu.az xəbər verir ki, FHN-in Dövlət Yanğın Nəzarəti Xidmətinin Qarabağ regional Dövlət Yanğın Nəzarəti İdarəsinin əməkdaşları tərəfindən işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yaşayan, işləyən, həmçinin həmin ərazilərə səfər edən vətəndaşlarla yanğın təhlükəsizliyinə dair profilaktik söhbətlər aparılıb. Xankəndi şəhərində, Qubadlı, Zəngilan, Xocalı və Xocavənd rayonlarında aparılmış növbəti maarifləndirmə işləri çərçivəsində işğaldan azad olunmuş ərazilərdə məskunlaşan, tikinti, yenidənqurma və bərpa işləri ilə məşğul olan, ictimai-iaşə obyektlərində çalışan, o cümlədən istirahət və işgüzar məqsədlərlə meşə, açıq ərazi və əkin sahələrinə gedən vətəndaşlara zəruri yanğın təhlükəsizliyi qaydaları ətraflı izah olunaraq onlara əyani vəsaitlər təqdim edilib. FHN bir daha vətəndaşlara müraciət edərək işğaldan azad olunmuş ərazilərdə yanğın təhlükəsizliyi qaydalarının tələblərinə ciddi riayət edilməsinin vacibliyini xatırladır.

Bu gün səhər saatlarında Azərbaycanın Tovuz rayonunda baş verən zəlzələ Ermənistan ərazisində də hiss olunub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ermənistan DİN-in Xilasetmə Xidməti məlumat yayıb. Qeyd olunub ki, yeraltı təkanlar Tavuş vilayətinin sərhəd kəndlərində 2-3 bal gücündə hiss olunub.

“Nikahdan əvvəl tibbi müayinə həm fərdi sağlamlıq, həm də gələcək ailənin rifahı baxımından son dərəcə vacibdir. Belə müayinələr zamanı əsasən cinsi yolla keçən xəstəliklər, müxtəlif infeksiyalar, hepatit növləri və HİV virusu daşıyıcılığı araşdırılır". Bunu “Yeni Sabah”a tibb elmləri doktoru, professor Adil Qeybulla deyib. O qeyd edib: “Əgər bir tərəf özündə bu xəstəliklərdən birinin mövcudluğunu əvvəlcədən bilsə, həm də qarşı tərəfi yoluxdurmaq riskini aradan qaldıra bilər.  Bir çox infeksiya və virus təsadüfi müayinələr zamanı aşkar olunur ki, bu da profilaktik tədbirlərin vacibliyini bir daha göstərir. İrsi xəstəliklər də nikahdan əvvəl aparılan tibbi yoxlamaların mühüm hissəsidir. Məsələn, Azərbaycanda talassemiya daşıyıcılarının sayı kifayət qədər yüksəkdir və bu xəstəlik nikahdan əvvəl məcburi yoxlama paketinə daxildir. Bununla belə, genetik deformasiyalar, xromosom aberrasiyaları və digər irsi xəstəliklərin diaqnostikası hələlik bu paketdə yer almır. Çünki bu tip müayinələr daha mürəkkəb üsullarla həyata keçirilir, xüsusi avadanlıq və yüksək ixtisaslı mütəxəssis tələb edir. Hətta onların bəziləri Azərbaycanda demək olar ki, icra edilmir”. Adil Qeybulla qeyd edib ki, hazırda tətbiq olunan əsas tibbi müayinə paketi gələcək nəsil üçün birbaşa təhlükə yaradan xəstəliklərin vaxtında aşkarlanmasına yönəlib: “Daha geniş və dərinləşdirilmiş genetik analizlərin aparılması isə gələcəkdə icbari tibbi sığortanın imkanlarının genişlənməsi ilə mümkün ola bilər. Bu baxımdan, nikahdan əvvəl tibbi müayinənin tətbiqi həm fərdlərin sağlamlığını, həm də sağlam nəslin formalaşmasını təmin edən mühüm profilaktik addımdır”.