Sosial

Laçının Alıcan kəndi ləğv edilir, Füzuli və Cəbrayılın bəzi kəndləri Xocavəndin təkibinə verilir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu, “Azərbaycan Respublikasının Ağdam, Cəbrayıl, Füzuli, Xocalı, Xocavənd, Qubadlı, Laçın və Şuşa rayonlarının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında” qanun layihəsində əksini tapıb. Layihəyə əsasən, Füzuli rayonunun inzibati ərazi bölgüsünə daxil olan Veysəlli kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Yuxarı Veysəlli və Ağbaşlı kəndlərinin, Cəbrayıl rayonunun inzibati ərazi bölgüsünə daxil olan Sancalı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Yuxarı Məzrə kəndinin və Laçın rayonunun inzibati ərazi bölgüsünə daxil olan Köhknəkənd kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Alıcan kəndinin ləğv edilərək ərazilərinin bütövlükdə Xocavənd rayonunun inzibati ərazisinə veriləcək.

İsmayıllıda yol qəzası baş verib, altı hindistanlı xəsarət alıb, ikisinin vəziyyəti ağırdır. ”Report”un Yuxarı Şirvan bürosu xəbər verir ki, hadisə rayonun Tircan kəndi ərazisindən keçən hissəsində qeydə alınıb. Belə ki, "Mercedes Vito" markalı mikroavtobusun sürücüsü həmin yolda hərəkətdə olarkən gecə saatları olduğundan və yol nişanlarına məhəl qoymayıb. Nəticədə avtomobil yoldan çıxaraq aşıb. Hadisə nəticəsində Hindistanəsilli 6 vətəndaş ağır dərəcəli bədən xəsarətləri İsmayıllı Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına aparılıb. Onlardan ikisinin vəziyyətinin ağır olduğu bildirilir. Hazırda rayonun hüquq mühafizə orqanı əməkdaşları hadisə yerinə cəlb olunublar. Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Dünya İqtisadi Forumunun “Qlobal Gender Fərqi” indeksinə görə, Azərbaycan 146 ölkə arasında 101-ci yerdə qərarlaşıb. Sozcu.az-ın xəbərinə görə, bu barədə Azərbaycan Respublikasının Dayanıqlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurası, İqtisadiyyat Nazirliyi və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondunun birgə hazırladığı “Azərbaycanda DİM-in Maliyyələşdirilməsi” ilə bağlı dərc olunan hesabatında qeyd olunub. İqtisadi iştirakçılıq və imkanlara görə, Azərbaycan 146 ölkə arasında 36-cı, təhsil nailiyyətinə görə 55-ci, siyasi səlahiyyətlərə görə 135, sağlamlıq və uzunömürlülüyə görə 144-cü yerdə qərarlaşıb. Qeyd edək ki, bu indeks müxtəlif ölkələrdə qadınların iqtisadi iştirakı, imkanları, təhsil səviyyəsi, sağlamlıq, uzunömürlük və s. göstəricilərinə əsasən onların rifahının müqayisəli təhlili əsasında hazırlanıb.

Bakı məktəbində direktorun doğum günü ilə bağlı pul yığıldığı iddia olunur. Söhbət Xəzər rayonu, Türkan qəsəbəsində yerləşən 262 saylı tam orta məktəbdən gedir.  Bu barədə Bizim.media-ya Türkan qəsəbə sakini, “Yeni baxış ictimai nəzarət” təşkilatının mətbuat katibi Vüqar Əmirov məlumat verib. Onun sözlərinə görə, məktəbin direktoru Kəmalə Babayevanın noyabrın 24-də doğum günü ilə bağlı müəllim heyəti və şagirdlər arasında pul yığılır: “Ayın 24-ü direktorun ad günüdür. İbtidai siniflərdə hər şagirddən iki manat, yuxarı siniflərdən üç - beş manat, müəllimlərdən isə hansısa məbləğdə pul yığılır”.  Məsələ ilə bağlı münasibət öyrənmək üçün sözügedən məktəbin direktoru Kəmalə Babayeva ilə əlaqə saxlanılıb. Direktor bu barədə məlumatı yeni eşitdiyini diqqətə çatdıraraq, daha ətraflı məlumat əldə etmək üçün Bakı Şəhər Təhsil İdarəsi (BŞTİ) ilə əlaqə yaratmağı tövsiyə edib. K.Babayeva doğum gününün noyabrın 24-də olub-olmamasını nə təsdiq, nə də inkar edib.    BŞTİ-dən isə bildirib ki, məsələnin araşdırılacaq.

“Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinə ərazisi işğaldan azad olunmuş müxtəlif rayonlardan olan məcburi köçkünlərdən Xankəndiyə köçməklə bağlı çoxsaylı müraciətlər gəlir”. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsi məlumat yayıb. “Nəzərinizə çatdırırıq ki, ərazisi işğaldan azad olunmuş ərazilərdə, Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramı çərçivəsində, bərpa edilən və  yenidən tikilən yaşayış məntəqələrinə köçürülmə aparılır. Bu zaman məcburi köçkünlər yalnız qeydiyyatda olduqları şəhər, rayon, kənd və qəsəbə üzrə daimi yaşayış sahəsi ilə təmin edilirlər. Buna uyğun olaraq, Xankəndi şəhərinə də həmin ərazidən olan məcburi köçkünlərin köçürülməsi nəzərdə tutulur”, - məlumatda deyilir.

Azərbaycanda Qarabağ müharibəsi iştirakçılarının sayı, onların gəzdirdiyi “Veteran vəsiqəsi” və bu imtiyaza görə aldıqları Prezident təqaüdü hər zaman müzakirə mövzusu olub.  Modern.az saytı bununla bağlı Dövlət Statistika Komitəsindən rəsmi məlumat əldə edib. Komitənin rəsmi statistikasına görə, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü uğrunda döyüş əməliyyatlarında iştirak etmiş şəxslərin sayı 2023-cü il oktyabrın 1-nə 179.840 nəfər təşkil edib. “Veteran vəsiqəsi”nə malik Qarabağ müharibəsi iştirakçılarının hər birinə hazırda ayda 80 manat Prezident təqaüdü verilir. 

“Anladığım qədəri ilə Nərimanov rayonunda sökülən binalar dövlət ehtiyacı üçün deyil. Bunlar, sadəcə, köhnə binaların yenilənməsi üçün həyata keçirilən kommersiya layihəsidir”.  Bu sözləri Yenisabah.az-la söhbətində iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli deyib. Müsahibimiz paytaxtın Nərimanov rayonunun Ceyhun Hacıbəyli və Nəsib bəy Yusifbəyli küçələrinin kəsişməsindən başlayan söküntü işləri çərçivəsində yenidən gündəmə gələn kompensasiya məbləğlərindən söz açıb.  Xatırladaq ki, sözügedən ərazidə yaşayan bina sakinləri bildirib ki, bir otağa 120 min kompensasiya verilir. Sakinlərin sözlərinə görə, evin hər kvadratına 4 min manat düşür və 3 otağa 280 min verilməli olduğu təqdirdə onlara 175 min təklif olunub.  N.Cəfərli isə söyləyib ki, burada artıq kommersiya müəssisəsi tərəfindən qiymətin diktə edilməsi mümkün deyil:  “Çünki ümumi razılıq olmadan insanların mülkiyyətinə toxunmaq olmaz. Dünyada bununla bağlı qəbul olunmuş qaydalar var. Azərbaycan qanunlarına görə də dövlət ehtiyacına görə söküntülər beynəlxalq və yerli əhəmiyyətli yol və enerji infrastrukturu, təhlükəsizliklə bağlı məsələlər, eləcə sərhədyanı zonalara aiddir. Burada dövlət razılaşdırılmış qaydada qiymət təyin edir. Hətta orada belə vətəndaş dövlətin təklif etdiyi qiymətlə razılaşmadığı təqdirdə 200 gün ərzində məhkəməyə müraciət edə bilər”. Onun sözlərinə görə, bu gün Azərbaycanda çox qəribə bir tendensiya yaranıb ki, kommersiya şirkətləri söküntü apararkən özləri qiymət təyin edirlər:  “Bunlar doğru yanaşma deyil. Doğru yanaşma belə olmalıdır ki, bina sakinləri öz səlahiyyətlərini təqdim etmək və danışıqlar aparmaq üçün qrup təyin etməlidir. O qrup da kommersiya müəssisəsi ilə anlaşmalıdır və yaxud da ayrı-ayrı sakinlərin hər biri ilə anlaşma müqavilələri imzalanmalıdır. Yəni burada kommersiya şirkətinin qiymət diktə etməsi mümkün deyil və qanun da buna icazə vermir”.  “Mülkiyyət toxunulmazlığı qaydaları”na görə məni razı salmayana qədər mənzilimdən çıxmaya bilərəm. Bizdə isə çox təəssüf ki, 5-10 nəfər sakini razı salırlar, digərləri razı olmayanda isə gəlib qazı, işığı, suyu kəsirlər, kommunikasiya xidməti üçün problem yaradırlar. Bu, kommersiya şirkətlərinin səlahiyyətləri xaricindədir. Ona görə də sakinlər hər zaman bu məsələdə haqlıdır və kommersiya şirkətləri tərəfindən mülkiyyətçiləri razı sala biləcək formullar tapılmalıdır”, - deyə, o əlavə edib.  Mütəxəssis aydınlaşdırıb ki, əgər kimsə qiymətlərlə razı deyilsə və həmin yerdə bina tikiləcəksə, bu sakinlərə eyni yerdən bina verilməlidir və bina hazır olana qədər həmin rayonun kirayə qiymətlərinə uyğun olaraq aylıq kirayə pulu ödənilməlidir:  “Məntiq bunu deyir. Biz Ankara, İstanbul və İzmirdə renovasiya proqramları görmüşük. Hətta, yeri gəlmişkən, analoji qanunlar Moskvada da olub. Yəni burada diktə etməklə yox, vətəndaşları razı salmaqla belə müqavilələr bağlanır. Lakin bizdə bu qiymətləri isə dövlət yox, kommersiya müəssisələri təklif edir. Dövlətin bu işlərə qarışacağı yoxdur, qanun buna icazə vermir. Dövlətin buradakı işi, sadəcə, həmin yerin yenidən qurulması üçün müvafiq icra strukturu tərəfindən verdiyi icazədir. Lakin kommersiya müəssisələrinin vətəndaşa diktə etməyə də icazəsi yoxdur”.  “Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində, hətta Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində mülkiyyətlə bağlı əmsal qərarlar var ki, Azərbaycanla əlaqədar da belə qərarlar mövcuddur. Bu qərarları əsas gətirərək, vətəndaş razı salınana qədər kommersiya müəssisəsi vətəndaşlarla danışıqlar aparıb ümumi məbləğə və məcraya gəlməlidir. Qısası, qiymətin burada diktə olunmasına heç qanunlar da yol vermir”, - o, fikirlərini tamamlayıb.

İkinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı, qazi Həsən Mehdiyevin ayağını amputasiya etdirmək üçün xalqdan yardım istəməsi və aidiyyatı qurumları tənqid etməsi sosial şəbəkələrdə ciddi müzakirələrə və hökumətin tənqidinə səbəb olub. Həsən Mehdiyevin hər iki ayağı dizinə qədər  amputasiya olunub. Özünün deydiyinə görə, indi ayağının birində çürümə getdiyi üçün dizdən yuxarı hissə də kəsilməlidir. Onun sözlərinə görə, cərrahiyyə əməliyyatını İsraildən olan həkimlər edəcək. Həsən Mehdiyev deyib ki, onun əhəmiyyatı üçün  23 min manat çatmır və ona görə bu vəsaiti xalqdan toplamaq qərarına gəlib. Gununsesi.info-ya açıqlamasında Həsən Mehdiyev bildirib ki, xalqa müraciətinin ictimailəşməsindən sonra  Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev ona zəng edib: “Nazir mənə şəxsən telefon açdı. Bildirdi ki, məlum video müraciətimi sosial şəbəkələrdən silərəmsə, o mənə kömək edəcək. Ancaq mən ona “inciməyin, siləsi deyiləm, bu günə qədər bütün müraciətlərimə laqeyid qalmısınız” dedim”.

Azərbaycan əhalisinin sayı açıqlanıb. Dövlət Statistika Komitəsindən Sozcu.az-a verilən məlumata görə, əhalinin son siyahıyaalınmasının nəticəsi əsasında hesablanmış əhalinin sayı bu ilin oktyabr ayının 1-i vəziyyətinə hesablanmış əhalinin sayı 10 168 369 nəfər təşkil edib. Əhalinin ümumi sayında şəhər əhalisinin xüsusi çəkisi 54,6 faiz, kənd əhalisinin xüsusi çəkisi 45,4 faiz, kişilərin xüsusi çəkisi 49,8 faiz, qadınların xüsusi çəkisi isə 50,2 faiz olub.

Son zamanlar azərbaycanlı bəylərin toylarda milli rəqs adı ilə farssayağı rəqs etmələri ciddi müzakirə yaradıb. Onların rəqs zamanı xüsusən bel sındırmaları, süzmələri tənqid olunur. Sosial şəbəkələrdə paylaşılan görüntülərə etiraz edənlər bildirirlər ki, bu mənzərə, fars stilində rəqs türk kişisinə yaraşmır və getdikcə dəb halını alması qəbuledilməzdir. Milli Məclisin deputatı Tahir Kərimli də Pravda.az-a açıqlamasında məsələyə etirazını bildirib. Deputat sözügedən tərzdə rəqs edənlərə qarşı çıxanları tam müdafiə etdiyini deyib: “Ümumiyyətlə, bu məsələ məni hədsiz dərəcədə narahat edir. Tarix boyu zaman-zaman milli rəqslərimizə Qafqaz stili, türk oynaqlığı, türk xalqlarının rəqs motivləri daxil olub. Əzəldən kişilərin rəqslərinə əzəmət, qadınlara süzmək xas olub. Qadın atlanıb-düşsün, kişi əzilib-büzülsün - belə şeylər olmayıb. Bilmirəm, bu, kənar təsirlərdən, İranın təsirindən qaynaqlanır, ya nədir? Rəqslərin  xarakterinin dəyişməsinə adi məişət hadisəsi kimi yox, insanların təhtəlşüurunun, onların milli dünya görüşlərinin dəyişməsi kimi baxıram. Azərbaycan xalqı, Azərbaycan kişisi vüqarlı duruşunu, rəqsini qoruyub-saxlamalı, duruşundan, rəqsindən əzəmət yağmalıdır. Qadınlarda isə zəriflik, incəlik olmalıdır. Çox təəssüf edirəm. Bir yandan Avropadan, digər yandan İrandan gələn stil qarışıb, rəqsimiz qarmaqarışıq olub. Bədən, əl-qol hərəkətlərində tamamilə harmoniya itib. Milli rəqsimizdə başqa xalqların rəqslərinin təsiri altında bizə qətiyyən yaraşmayan formalar yer alıb. Bundan çox narahatam. Xalqımdan xahiş edirəm, belə şeylərdə diqqətli olsunlar. Bunun kökü hara gedir çıxır? Övladlarımız, nəvələrimiz rəqs edəndə belə onlara düzəliş verməliyik, onları Azərbaycan ahəngini qəbullanmağa təşviq etməliyik. Qoy belə eybəcər hərəkətlər, konfiqurasiyalar uşaqlıqdan formalaşmasın. Maarifçilik işinə evlərin içindən, uşaq bağçalarından başlamalıyıq. Yoxsa internet sisteminin içində itib-batacağıq. Azərbaycançılığımız çox vacib parçasını itirmək təhlükəsi qarşısındadır. Xalqımı oyaq olmağa çağırıram ki, bu, inkişaf edib gələcəkdə çox qorxulu, narahatlıq törədən amilə çevrilməsin”.

Türkiyədə yaşayan türkoloq alim, İstanbul Mərmərə Universitetinin müəllimi, Milli Hərəkatçılar Birliyinin başqanı Arif Acaloğlu Bakıda yol qəzasında dünyasını dəyişib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə siyasi şərhçi Oqtay Qasımov sosial şəbəkədə bildirib. "Az əvvəl aldığım acı xəbərdən çox üzüldüm. Türk dünyasının dəyərli ziyalılarından türkoloq alim, İstanbul Mərmərə universtitetinin müəllimi Arif Acaloğlu Milli Elmlər Akademiyasının dəvəti ilə konfransda iştirak üçün gəldiyi doğma Bakıda yol qəzasında həyatını itirib. Ağır itkidən dolayı yaxınlarına və dostlarına səbr diləyirəm. Ruhun şad olsun, Arif bəy", - deyə yazıb. Qeyd edək ki, mərhum sabah Maştağada dəfn olunacaq. A.Acaloğlu 1956-cı ildə Borçalıda anadan olub. Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirib. 1982-ci ildə Ədəbiyyat İnstitutunun Mifologiya şöbəsində elmi işçi kimi fəaliyyətə başlayıb. O, 1983-1986-cı illərdə Tartu Universitetində (Estoniya) Semiologiya üzrə doktorantura təhsili alıb. 1987-1990-cı illərdə folklor kafedrasında ekspert, 1990-cı ildə Bakı Dövlət Universitetində müəllim olub. O, 1992-1993-cü illərdə Azərbaycan Prezidentinin müşaviri vəzifəsində çalışıb. 1993-cü ilin ortalarında işini tərk edərək Türkiyədə məskunlaşıb. Uzun müddət Bilgi Universitetinin Rus Dili Proqramında, 2008-2019-cu illərdə isə Yeditəpə Universitetinin Antropologiya bölməsində müəllim vəzifəsində çalışıb. O, akademik və siyasi araşdırmalarla yanaşı, bir çox televiziya proqramları, müsahibələr və populyar məqalələr hazırlayıb, 30-dan çox tərcümə kitabı nəşr edilib. Allah rəhmət eləsin!

Ölkədə yeni tikililərin kommunal xidmət şəbəkələrinə qoşulması qaydalarına dəyişiklik edilib. Belə ki, yeni qaydalara əsasən, bu ilin oktyabr ayının 1-dən sonra tikilən tikintiyə icazə sənədi olmayan fərdi və ya qeyri-yaşayış evləri elektrik, qaz və su təchizatı şəbəkələrinə qoşulmayacaq. Bu proses Nazirlər Kabinetinin yeni sərəncamından əvvəl tikilmiş evlərin sənədləşməsi prosesini də sürətləndirə bilər? Mövzu ilə bağlı Milli Məclisin deputatı Vahid Əhmədov Referans.az-a açıqlamasında bildirib ki, sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsi prosesinin sürətləndirilməsinə ehtiyac var. “Sənədsiz evlər məsələsi problemli məsələdir və  uzun zamandır ki, müzakirə olunur. Biz bu məsələni hər dəfə Milli Məclisdə müzakirəyə qaldırırıq. Dövlət başçısı İlham Əliyev bir neçə il əvvəl tədbirdə göstəriş verdi ki, bu məsələ öz həllini tapsın. Bundan sonra İqtisadi İnkişaf naziri, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti müəyyən işlər gördülər, hətta məndə olan məlumata görə 50 mindən çox sənədsiz evlərə sənəd də verib və bu məsələ üzərində iş gedir. Lakin bu proses 6-7 ildir davam edir və çox uzanıb”. Deputat fikirlərinə bunları da əlavə edib: “Vətəndaşlar bütün kommunal xidmətləri ödəyirlər, həmin evlərdə yaşayırlar. Bu tikililər faktiki olaraq, onların evləridir. Artıq bu evlərin qanuni və ya qanunsuz tikilməsinin bir əhəmiyyəti yoxdur. Onlara mütləq sənəd, çıxarışlar verilməlidir. Bu məsələ ilə bağlı əsas problem yaradan nüans təhlükəli ərazilərdə tikilən evlərdir ki, bununla bağlı da xüsusi komissiya da yaradılıb və müəyyən işlər görür”. Əmlak məsələləri üzrə ekspert Ramil Qasımzadə isə bildirib ki, bu istiqamətdə görülən işlər, əsasən, qanunsuz evlərin sayının azalmasında effektiv yol olacaq. “Hesab edirəm ki, bu, gələcəkdə qanunsuz ev anlayışının olmaması üçün atılmış bir addımdır. Eyni zamanda bu sərəncam oktyabrın birindən əvvəl tikilmiş sənədsiz evlərin sənədləşməsinə də müsbət təsir edəcək. Məndə olan məlumata görə artıq bu evlərin invertarlaşdırılması prosesi də aparılıb. Hansı rayonda nə qədər ev sənədinin olmaması ilə bağlı məlumatlar tam şəkildə toplanılıb. Bununla bağlı rayon icra hakimiyyəti, bələdiyyələr, Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinin əməkdaşları, demək olar ki, bütün evlərdə olublar və həmin evlərin qeydiyyatı həyata keçirilib. Yəni bu məsələ ilə bağlı işlər yekunlaşmaq üzrədir”. Ekspert qeyd edib ki, evlərin sənədləşdirilməsini prosesini uzadan və müəyyən qədər bu prosesə mane olan məsələ kommunikasiya təhlükəli ərazilərdə tikilmiş evlərdir. “Burada əsas problemlərdən biri kommunikasiya xətləri üzərində yerləşən və qeydiyyatı hökumət üçün də çətinlik yaradan evlərlə bağlıdır. Məlum olduğu kimi, yüksək gərginlikli elektrik xəttlərinin altında, qaz kəmərləri və dəmir yolu xətlərinin yaxınlığında, eyni zamanda neftlə çirklənən torpaq sahələrinin, neft müqaviləsinə aid olan torpaq sahələrində tikilən evlər bu qrupa daxildir. Ümumiyyətlə, belə ərazilərdə yaşayış qurmaq vətəndaşların özü üçün təhlükəlidir. Bu, sosial məsələ olduğuna görə Nazirlər Kabineti və hökumət buna daha ehtiyatla yanaşır. Əgər bu cür evlərdə yaşayışın mümkün olmadığı müşahidə edilərsə, təbii ki, kompensasiya verilmək şərti ilə həmin insanlar ərazidən köçürülə bilər”. Ramil Qasımzadə vurğulayıb ki, hazırda sənədsiz evlərlə çıxarışla satılan evlərin qiymətləri arasında təxminən iki dəfəyə qədər fərq müşahidə olunur.