Sosial

Sabah, sentyabrın 23-də gözlənilən hava proqnozu açıqlanıb. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən verilən məlumata görə, Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Cənub-şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 16-19° isti, gündüz 23-27° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 760 mm civə sütunundan 757 mm civə sütununa enəcək. Nisbi rütubət gecə 70-75 %, gündüz 50-55 % olacaq. Sentyabrın 23-də Azərbaycanın rayonlarında hava şəraitinin, əsasən yağmursuz keçəcəyi, lakin gündüz bəzi dağlıq və dağətəyi rayonlarda qısamüddətli yağacağı, şimşək çaxacağı gözlənilir. Gecə və səhər bəzi yerlərdə duman olacaq. Mülayim şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 15-20° isti, gündüz 25-30° isti, dağlarda gecə 5-10° isti, gündüz 13-17° isti olacaq.

"Azərbaycan ərazisində bu qışın sərt keçəcəyi barədə yayılan məlumatlarla əlaqədar bildiririk ki, uzunmüddətli proqnozlar ümumi qlobal tendensiyalardan xəbər versə də, bu, hansısa konkret bir ölkədəki fəsillik hava durumu haqqında dəqiq fikir bildirməyə əsas vermir". Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Xidmətinin rəisi Nazim Mahmudov deyib. O bildirib ki, uzunmüddətli hava məlumatları vermək fərziyə xarakterlidir və qışın necə keçməsi haqqında belə proqnozlar adətən Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının Regional iqlim mərkəzlərinin fəsillik proqnozlarına əsasən hazırlanır: vakansiyalar "Amma qısamüddətli və ortamüddətli proqnozlardan fərqli olaraq, daha uzun dövrü əhatə edən fəsillik hava proqnozunun dəqiqliyi nisbətən az olur. Biz öz tərəfimizdən payız fəslinin sonunda qışın 1-ci ayı olan dekabr ayı üçün ictimaiyyətə rəsmi proqnoz təqdim edəcəyik".

Sentyabrın 21-i saat 9:00-a olan məlumata əsasən bəzi yerlərdə qısa müddətə leysan xarakterli yağış yağıb, şimşək çaxıb. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az-a verilən məlumata görə, düşən yağıntının miqdarı Şahbuzda 6 mm, Ordubadda 5 mm, Göygöl, Sədərək, Şərurda 3 mm, Gədəbəy, Gəncə, Şəki, Göyçay, Qobustan, Tərtər, Bərdə, Yevlax, Astara, Lənkəran, Naftalan, Şəmkir, Daşkəsən, Sabirabad, Cəfərxan, Naxçıvanda 2 mm-dək, Bakıda və Abşeron yarımadasında isə 1 mm-dək olub. Daşkəsən, Qrız, Lerikdə duman müşahidə olunub. Havanın maksimal temperaturu Bakıda və Abşeron yarımadasında 23, Naxçıvan MR-da 22, Aran rayonlarında 28, dağlıq rayonlarda 12 dərəcəyədək isti qeydə alınıb.

ABŞ-dən Azərbaycana daha iki minaaxtaran it gətirilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ-ın Azərbaycandakı səfirliyinin X hesabında paylaşım edilib. "Bu gün Danusia və mən hava limanında dördayaqlı qəhrəmanlardan ibarət VIP nümayəndə heyətini qarşılamaq şərəfinə nail olduq. Berta və Dum adlı itlər ANAMA-nın minalar və partlamamış hərbi sursatları təmizləmək missiyasına qoşulmaq üçün Azərbaycana gəlmiş altı minatəmizləyici itdən ikisidir. Bu cəsur Marşall itləri və onların zəhmətkeş ABŞ və Azərbaycan təlimçiləri Azərbaycanda icmaların daha təhlükəsiz şəraitdə yaşayışı təmin etməkdə mühüm rol oynayırlar.” - səfir Mark Libbi qeyd edib.

Müasir meteorologiyada qabaqcıl texnologiyalar sayəsində sinoptiklər cari ildə ilk qarın nə vaxt yağacağını müəyyənləşdirə bilirlər. Sozcu.az Bakı.vs-yə istinadən xəbər verir ki, bu il ilk qar gözlənildiyindən tez yağa bilər. Proqnozlara görə, qış daha erkən başlayacaq və ilk qar artıq oktyabrın sonunda yağmağa başlayacaq. Bu proqnozu əldə etmək üçün mütəxəssislər meteostansiyaların məlumatlarını, peyk müşahidələrini, yerüstü postlardan alınan məlumatları, mürəkkəb alqoritmlər və modelləri əhatə edən kompleks yanaşmadan istifadə ediblər. İlk qarın yaxınlaşması ilə əlaqədar mütəxəssislər qış mövsümünə əvvəlcədən hazırlaşmağı məsləhət görürlər. Əsas tədbirlər arasında qış paltarlarının və aksessuarlarının hazırlanması, avtomobilin vəziyyətinin yoxlanılması, antifrizin dəyişdirilməsi, qış təkərlərinin quraşdırılması, bağ bitkilərinin qorunması və həyətyanı sahənin qış şərtlərinə hazırlanmasıdır. Müasir proqnozların yüksək dəqiqliyinə baxmayaraq, sinoptiklər hava şəraitinin gözlənilməz dəyişikliklərə meylli olduğunu vurğulayırlar. Azərbaycanda ilk qar regionlarda kənd təsərrüfatı ilə məşğul olanlar üçün ciddi əhəmiyyət daşıyır. Fermerlər və bağ sahibləri məhsulları qorumaq üçün öncədən tədbirlər görməlidir. Eyni zamanda, şəhər əhalisi də avtomobillərini və evlərini qışa hazır vəziyyətə gətirməli, şaxta və buzlanma riskinə qarşı tədbirlər almalıdırlar.

Azərbaycanda 2023-cü ildə 73816 abort qeydə alınıb. Modern.az-ın Dövlət Statistika Komitəsindən əldə etdiyi məlumata görə, son illərdə abort edənlərin sayı 2 dəfədən çox artıb. Belə ki, 2010-cu ildə qeydə alınan abortların sayı 26801 olub. Yəni son 13 ildə abort edənlərin sayı 2.7 dəfə artıb. azal vakansiya Abort edənlərin çoxu gəncdir. 2023-cü ildə abort edən qadınların 50 faizdən çoxu, yəni 37 min nəfəri 15-29 yaş aralığındadır.  Statistikaya görə, ötən il 15-17 yaş aralığında 68 qadın, 18-19 yaş aralığında olan 2528 qadın abort etdirib. 

Sentyabrın 19-u saat 10:00-a olan məlumata əsasən, bəzi yerlərdə şimşək çaxıb, arabir leysan xarakterli yağış yağıb. Sozcu.az Milli Hidrometeorologiya Xidmətinə istinadla xəbər verir ki, yağıntının miqdarı Qrızda 6 mm, Şahdağda 4 mm, Kəlbəcər, Qax (Sarıbaş), Ordubadda 3 mm, Şəki, Xınalıq, Daşkəsən, Gədəbəy, Biləsuvar, Yardımlı, Lerik, Astara, Göygöl, Zaqatala, Qubada 2 mm-dək olub. Şərq küləyi arabir Culfada 20 m/s-dək güclənib. Daşkəsən, Qrız, Şahdağ, Lerikdə duman müşahidə olunub. vakansiyalar Havanın maksimal temperaturu Bakıda və Abşeron yarımadasında 26, Naxçıvan MR-da 30, Aran rayonlarında 27, dağlıq rayonlarda 15 dərəcəyədək isti qeydə alınıb.

Azərbaycan hökuməti 2025-ci ildə ölkədə illik inflyasiyanın 4,6 % təşkil edəcəyini proqnozlaşdırır. Bu barədə Maliyyə Nazirliyinə istinadən bildirilib.  Məlumata görə, bu proqnozu İqtisadiyyat Nazirliyi beynəlxalq təşkilatların əmtəə qiymətləri ilə bağlı rəyini, manatın məzənnəsinin sabitliyini, eləcə də antiinflyasiya tədbirlərini əsas götürərək hazırlayıb. Statistikaya görə, bu il Azərbaycanda orta illik infiliyasiya göstəricisi isə 1.3 faiz olub. Bəs görəsən, proqnozlaşdırılan yüksək devalivasiya faizi bahalaşmaya səbəb olacaqmı?  vakansiya 2023 Mövzu ilə bağlı Yenisabah.az-a danışan hüquqşünas və iqtisadçı-ekspert Əkrəm Həsənov bildirib ki, qiymət artımı infliyasiya faizlərindən asılı olmayaraq müntəzəm davam edir və edəcək:  “Əvvəla onu deyim ki, bahalaşma hər zaman var. Bahalaşma müasir iqtisadi model üçün adi bir haldır. Sadəcə, onun faizindən söhbət gedir. Bu ilin infliyasiyası 3 faizdən çoxdur. Yəni bəli, bu ilə nisbətən, növbəti ilin infliyasiyası 1 faiz daha çox olacaq. Gələn il infliyasiyanın daha yüksək olacağı onsuz da gözlənilirdi. Hamı bilməlidir ki, qiymətlər daim artır və belə də davam edəcək. Ərzaq və bir çox idxal məhsullarında qiymət artımı gözləniləndir”.  Ekspertin əvvəlki illərdə daha yüksək infliyasiyaların olduğunu xatırladıb:  “Müasir iqtisadi modeldə kreditlə, yəni faizlə işlər görülür. Əgər pul faizlə dövr edirsə, təbii olaraq infliyasiya da qəbul olunandır. Amma bütövlükdə götürsək, Azərbaycan üçün 3-4 faizlik infliyasiya elə də böyük deyil. Çünki xatırlayırsınızsa, əvvəllər bundan da çox idi”. 

Ölkəmizdə son 1 il ərzində hibrid mühərrikli avtomobillərin qiymətində artım müşahidə olunur. Rəqəmlərə əsasən, 1 ədəd hibrid avtomobiln orta ixrac qiyməti 2024-cü ilin səkkiz ayında orta hesabla  28 min 723 dollar (48 min 829 manat) olub ki, bu da son bir ildə  5 min 656 dollar (9 min 616 manat) və ya 24,5% bahalaşma deməkdir.  2023-cü ilin yanvar-avqust aylarında isə 1 ədəd hibrid avtomobilinin orta ixrac qiyməti 23 min 67 dollar (39 min 214 manat) olub. Bəs görəsən, bu seqment nəqliyyat vasitələrinin bahalaşmasının səbəbi nədir?  Mövzu ilə bağlı Yenisabah.az-a danışan nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert İlqar Hüseynli bildirib ki, səbəb hibrid avtomobillərə olan tələbin artmasıdır:  socar vakansiya “Əslində, hibrid maşınların idxalı zamanı istər gömrük, istərsə də aksiz vergilərlə bağlı müəyyən məbləğdə güzəştlər tətbiq olunur. Bu hələki sabit olaraq qalır. Hələ gömrük və idxal-ixrac rüsumlarında, o cümlədən, aksiz vergilərində hər hansı bir dəyişiklik baş verməyib. Artımın səbəbi ola bilsin ki, daha bahalı hibrid nəqliyyat vasitələrinə son illər tələbatın daha da çoxalmasıdır”.  Ekspert hibrid mühərrikli ciplərin benzin və dizel olanları üstələdiyini diqqətə çatdırıb:  “Fikir versək, şəhərdə hibrid ciplərin ciddi say artışı müşahidə olunmaqdadır. Əvvəllər daha çox benzin və dizel mühərrikli hündür nəqliyyat vasitələrin üstünlük verilirdisə, indi daha çox Çin və Koreya markalarının hibrid maşınları tərcih olunur. Bu da bazarda baha qiymətə satılan avtomobillərin xüsusi çəkisinin artmasına gətirib çıxarır. Belə olduğu zaman, nəticə etibarı ilə illik artımın göstəricisi kimi götürülür. Yəni bu artımın səbəbi, hibrid mühərrikli və daha bahalı olan avtomobillərin idxalının artması ilə bağlıdır”. 

8 Noyabr prospektində hərəkətə qoyulan məhdudiyyət bəzi yollarda tıxaca səbəb olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzi (NİİM) məlumat yayıb. Bildirilib ki, ötən gündən başlayaraq Xətai rayonu, 8 Noyabr prospekti və Ramiz Quliyev küçəsinin kəsişməsi, mərkəz istiqamətində aidiyyəti dövlət qurumu tərəfindən aparılan təmir işləri ilə əlaqədar avtomobillərin hərəkətinə qısa müddətli məhdudiyyət tətbiq edilib: "Prospektdə əks istiqamət üzrə ikitərəfli hərəkət təmin olunub. Sürücülərin çox hissəsi alternativ olaraq Heydər Əliyev və Babək prospektlərindən istifadə etdiyinə görə, bu prospketlərdə hazırda avtomobil sıxlığı müşahidə edilir. Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzinin əməkdaşları yol polisi ilə əlaqəli şəkildə bu prospektlərdə sıxlığın aradan qaldırılması üçün tədbirlər görürlər."

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Dövlət Sosial Müdafiə Fondu tərəfindən sentyabrın 20-də respublika üzrə pensiyaların tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Fond məlumat yayıb. Həmin gün güzəştli şərtlərlə pensiya hüququna malik şəxslərin də pensiyaları ödəniləcək.

Bakıda və Abşeron yarımadasında sentyabrın 18-də hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir.  Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az-a verilən məlumata görə, səhər bəzi yerlərdə arabir yağış yağacağı, şimşək çaxacağı ehtimalı var. Şimal-qərb küləyi gündüz şimal-şərq küləyi ilə əvəz olunacaq. Havanın temperaturu gecə 16-20° isti, gündüz 23-26° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi normadan yüksək 760 mm civə sütunu olacaq. Nisbi rütubət gecə 65-75 %, gündüz 45-55 % olacaq. vakansiyalar Azərbaycanın rayonlarında bəzi yerlərdə arabir yağış yağacağı, şimşək çaxacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə leysan xarakterli intensiv olacağı, dolu düşəcəyi, yüksək dağlıq ərazilərdə qar yağacağı ehtimalı var. Gündüz əksər rayonlarda yağıntılar tədricən kəsiləcək. Gecə və səhər bəzi dağlıq və dağətəyi rayonlarda duman olacaq. Mülayim şərq küləyi ayrı-ayrı yerlərdə arabir güclənəcək. Havanın temperaturu gecə 14-19° isti, gündüz 23-28° isti, dağlarda gecə 5-9° isti, gündüz 11-16° isti olacaq.