REAL Partiyasının sədri, iqtisadçı Natiq Cəfərli yaxın həftələrdə Venesuela məsələsinin ABŞ tərəfindən ya hərbi, ya da diplomatik yolla həll olunacağını bildirib. Onun sözlərinə görə, ABŞ artıq Venesuelada fəaliyyət göstərən “Chevron” şirkəti vasitəsilə ölkənin neft aktivlərinə nəzarəti gücləndirir.
Venesuela Nefti və ABŞ-ın Strategiyası
Cəfərli qeyd edib ki, sanksiyalar və ABŞ-la münasibətlərin gərginliyi səbəbindən Venesuela hazırda gündəlik təxminən 1 mln. barel neft hasil edir.
Qısa müddətə proqnoz: Hasilat 2,5–3 mln. barelə, orta müddətdə isə 5 mln. barel/gün səviyyəsinə yüksələ bilər.
Venesuela nefti “ağır” növə aiddir və ABŞ-da uzun illər bu neft növünü emal edə bilən zavodlar fəaliyyət göstərir. Hazırda həmin zavodlar Kanada neftini emal edir, amma Venesueladan da neft almağa hazırdırlar.
Proqnoz: ABŞ Venesuela neftinə tam nəzarət edərsə, qlobal neftin qiyməti gələn il 50–55 $/barel səviyyəsinə düşə bilər.
ABŞ Seçkiləri və Qlobal Siyasət
Ara seçkilər: ABŞ-da ucuz benzin seçicilər üçün əsas məsələdir; qiymət aşağı olarsa, hakim partiya üstünlük qazanır və inflyasiya azalır.
Qlobal siyasət: Ucuz neft Rusiyaya problem, Çinə isə üstünlük təmin edir.
Monro doktrinası: ABŞ-ın yenilənmiş doktrinası çərçivəsində həm Çin, həm Rusiya Venesuelaya müdaxilə edə bilməyəcək.
Azərbaycan üçün Gözlənilən Risklər
Natiq Cəfərli vurğulayıb ki, ucuzlaşan neft Azərbaycana mənfi təsir göstərə bilər:
Hasilat artıq düşür və OPEC kvotasını tam doldurmaq mümkün deyil.
Neftin qiymətinin 50 $/barel səviyyəsinə düşməsi büdcə gəlirlərini azaldacaq və dövlətin vətəndaşa əlavə yükünü artıra bilər.
Bu, makroiqtisadi göstəriciləri pisləşdirə və iqtisadi tənəzzül riskini artırar.
Nəticə: Dövlət və biznes strateji planlar hazırlamalı və iqtisadi aktivliyi qorumaq üçün tədbirlər görməlidir.
